به همین منظور، دانشجویان با انواع قوا (قوه موسس و قوای سه گانه و نهادهای حکومت) ابتدا در حقوق اساسی سایر کشورها و سپس در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، آشنا خواهند شد. فصل اول کتاب، به آشنایی با ماهیت، انواع و کارویژه قوه موسس، آشنایی با قوای سه گانه در نظامهای سیاسی و نظام جمهوری اسلامی ایران، اختصاص یافته است. مباحث مرتبط با تفکیک قوا در همین فصل، بررسی و گفته شده است که نظام تفکیک قوای جمهوری اسلامی، با تاثیرپذیری از نظام سیاسی اسلام، قوای سه گانه را ذیل نظارت مقام ولایت امر و امامت امت، قرارداده و نگرانی از تمرکز قدرت در دست یک شخص را با در نظر گرفتن تمهیدات دیگری، برطرف کرده است.
در فصل دوم، دانشجویان با نهاد رهبری در حقوق اساسی ایران در محورهای زیر آشنا می شوند: جایگاه ولایت امر و امامت امت در اسلام و جمهوری اسلامی ایران، شرایط و صفات رهبر، وظایف و اختیارات و مسئولیتهای رهبر. از آن جا که اصلی ترین تمایز حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با حقوق اساسی سایر کشورها به موضوع رهبری و تاسیس نهاد ولایت امر و امامت امت بازمی گردد، یکی از امتیازات این کتاب، تبیین و تحلیل اصول مربوط به نهاد رهبری با توجه به مبانی فقهی- حقوقی است که متاسفانه در بسیاری از کتابهای حقوق اساسی، بررسی درخوری نسبت به آنها صورت نگرفته است. دانشجویان گرامی از لابلای مباحث کتاب به این نکته بسیار مهم دست خواهند یافت که اصول مربوط به رهبری در حقوق اساسی ایران را نمی‌توان تنها از منظر حقوق، تجزیه و تحلیل کرد؛ درک درست از این اصول، افزون بر دانش حقوقی، نیازمند اطلاعات کافی فقهی و کلامی است و از این رو، برخی تحلیلها یا برداشتهای ناصواب در ارتباط با شرایط رهبر یا قلمرو اختیارات وی، ناشی از نگرش فقهی یا حقوقی محض به موضوع بوده است.
مباحث قوه مقننه در فصل سوم کتاب، آمده است؛ آشنایی با ارکان قوه مقننه (مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان)، آگاهی از فرآیند انتخابات مجلس شورای اسلامی، مراحل قانون‌گذاری در جمهوری اسلامی ایران، چگونگی نظارت مجلس بر دولت و ابزار و راه‌های این نظارت و آشنایی با نهاد شورای نگهبان و وظایف و اختیارات آن، مباحث این فصل را تشکیل می دهد.
در فصل چهارم که اختصاص به قوه مجریه دارد، دانشجویان با نوع قوه مجریه در ایران، شرایط رییس جمهور، کیفیت انتخاب، جایگاه، مسؤولیت‌ها و وظایف و اختیارات وی، هیأت وزیران، نحوه تشکیل و وظایف و اختیارات آن، چگونگی انتخاب، وظایف و اختیارات وزیران و نیز امور مربوط به نیروهای مسلح، آشنا می شوند.
در فصل پنجم، ارکان و مقامات قوه قضاییه، وظایف و مسئولیتهای آنان، آشنایی با دیوان عالی کشور، محاکم عمومی و اختصاصی و برخی محاکم خاص مانند دیوان عدالت اداری و محاکم نظامی، بررسی شده اند.
فصل ششم به عنوان فصل پایانی، برخی از نهادهای دیگر که خارج از قوای سه گانه اند را به لحاظ جایگاه، تشکیلات، وظایف و اختیارات، بررسی کرده است. این نهادها عبارتند از: مجلس خبرگان رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شوراهای اسلامی شهر و روستا، شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی.
اثر حاضر تلاش کرده است تا این مباحث را در قالب متني آموزشي– پژوهشی تدوين کرده و به دور از اجمال مخل و اطناب ممل، در اختیار دانشجویان عزیز قراردهد. به همین منظور در هر قسمت، مطالب مفید مرتبط با آن، در داخل کادر، جهت مطالعه بیشتر و نیر مراجعه به منابع، ارائه شده است. گزیده مطالب هر فصل، در پایان آن آمده و برای آمادگی بیشتر دانشجویان، سئوالاتی در قالب پرسش (از متن) و پژوهش (خارج از متن) طراحی شده است. افزون بر این ها، به منظور بهره برداری بیشتر آموزشی، کتاب مشتمل بر نمودارهایی است که کلیت مباحث هر فصل را به خوبی به تصویر می کشند و می توانند دانشجویان را در مرورکردن مطالب، یاری رسانند.
نگارش فصلهای اول، دوم و ششم کتاب را حسین جوان آراسته و فصلهای سوم، چهارم و پنجم را محسن ملک افضلی برعهده داشته اند. کتاب حقوق اساسی2 این افتخار را داشته است که با امتیاز بسیار خوبی مورد تایید ارزیابان محترم، آقایان دکتر عباسعلی کدخدایی و دکتر علی مشهدی قرارگیرد.
