جمعه 31 فروردين 1403
- الجمعة 11 شوال 1445
- Fri 19 Apr 2024

برخیز  و نگر « جوان» مارا                « آراسته» کن جهان ما را

معرفی کتاب مبانی حاکمیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

در اولين اصل قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران حكومت ايران«جمهوري اسلامي» معرفی شده است. به موجب اين اصل، نظام سياسي ايران برخوردار از نوعي ثنويت در حاكميت مي‏باشد: جمهوريت نمايانگر حاكميت ملي و اسلاميت نشانگر حاكميت ديني است. پذيرش توأمان دو نوع حاكميت و تلفيق و سازگاري ميان آنها در هيچ يك از قوانين اساسي موجود در نظامهاي سياسي به چشم نمي‏خورد.

دليل آن را مي‏توان در تضاد ظاهري ميان مفاهيم جمهوري و اسلامي رديابي نمود. هر يك از اين دو، ملاحظات و اقتضائاتي دارند كه منهاي آن ملاحظات،عناوين ياد شده، مفهوم واقعي خويش را از دست مي‏دهند. جمهوريت بر مبناي مشاركت مردمي، آزاديهاي عمومي و گردن نهادن بر رأي اكثريت استوار مي‏گردد. تكثرگرايي در وجوه مختلف اعتقادي، فرهنگي و سياسي طبيعي‏ترين ره‏آورد اعتقاد به مشاركت و تبعيت از اكثريت خواهد بود. اين امر دست كم در مواردي با آموزه‏هاي ديني كه در بردارنده دستورات ثابت، عام و برتر از آرا و انديشه‏هاي بشري است قابل جمع نمي‏باشد. به تعبير منطقي نسبت ميان جمهوري و اسلامي، عموم و خصوص من وجه است. برخي از مصاديق قابل انطباق بر هر دو مفهوم جمهوري و اسلامي و مواردي نيز تنها منطبق بر يكي از اين دو مي‏باشد.

تجربه تدوين قانون اساسي منطبق بر موازين حقوقي و مباني ديني را مي‏توان از يك نظر اولين تجربه‏اي دانست كه فقيهان شیعه را با فقه دولت و حقوق عمومي به صورت عيني درگير نمود و یکی از رهاوردهای بسیار مبارک آن تلفیق جمهوریت و اسلامیت و تقابل زدایی میان این دو بود. به نظر نگارنده اصول محوری و کلیدی حاکمیت در قانون اساسی عبارتند از اصول دوم، چهارم، پنجم، ششم، هفتم و پنجاه و ششم. سه اصل اول ناظر به حاکمیت دینی و سه اصل دوم بیانگر حاکمیت ملی اند. هرچند که صدر اصل پنجاه و ششم بر حاکمیت دینی نیز تاکید دارد.

کتاب مبانی حاکمیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به تحلیل و تبیین این شش اصل کلیدی پرداخته و چگونگی سازگاری میان آنها را از نظر قانون گذار روشن ساخته و البته از اصول پشتیبان دیگر مرتبط با حاکمیت دینی و ملی نیز غفلت نورزیده است.

این کتاب برای اولین بار سال 1383 توسط مرکز تحقیقات دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری به زیور طبع آراسته شد.

 

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
محتوای بیشتر در این بخش: « معرفی کتاب حقوق اساسی2

نظر دادن