«درسنامه»، طی سالهای گذشته، یک بار بازنگری شد و در سال 1397 با گذشت 20 سال از نخستین چاپ آن، در ماه مبارک رمضان که ماه بهار قران است، نسبت به آن، ویرایش شکلی و محتوایی جدی صورت گرفت و از نقدها و پيشنهادهايى كه در اين سالها، استادان و دانشپژوهان محترم ارائه كرده بودند، استفاده شد. با تغییرات صورت گرفته، «درسنامه» در هشت بخش، سازماندهی شده است: بخش اول مباحث مقدماتی را در دو فصل مربوط به «قرآن» و «علوم قرآن» ارائه کرده است؛ بخش دوم و سوم زیر عنوان تاریخ قرآن، در چهار فصل به بررسی «وحی»، «نزول قرآن»، «جمع قرآن» و «قرائات قرآن» می پردازد؛ بخشهای چهارم، پنجم، ششم، هفتم و هشتم (که هریک مشتمل بر چند فصل اند) به ترتیب به تحریف ناپذیری قرآن، مانند ناپذیری قرآن (اعجاز)، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و آشنایی با تفاسیر قرآن، اختصاص یافته اند.
نویسنده تلاش کرده است با بهره گیری از آثار فاخر و ارزشمند مفسران و قرآن پژوهان، متنی منقح، منسجم، با نظم و ترتیب منطقی و نسبتا دقیق را مطابق با سرفصلهای مصوب حوزه علمیه، با رعایت ضوابط تدوین متون آموزشی، تقدیم دانش پژوهان حوزوی و دانشگاهی کند.
در اين متن آموزشى، اهتمام بر رعایت موارد زیر بوده است:
- نگارش روان همراه با دقّت در چينش موضوعات، به صورت منطقى و نظام يافته.
- بهرهگيرى از منابع دست اوّل و یا تازه های نشر.
- گزينش عناوين، كليد واژگان و اصطلاحات براساس اصطلاح نامه علوم قرآنى[2] كه با هدف هماهنگى در كاربرد اصطلاحات مورد قبول صاحبنظران و نيز امكان بازيابى مدخلها و اصطلاحات اين حوزه علمى با رايانه انجام شده است.
- اشاره به اهداف مورد نظر در هر بخش، به منظور ايجاد انگيزه براى قرآن پژوهان.
- ارائه برخى اطلاعات سودمند ذیل عنوان «مطالعه آزاد».
- ارائه گزيده مطالب و طرح سؤالاتى با دو عنوان پرسش (مربوط به متن) و پژوهش (خارج از متن) در پايان هر فصل
- معرّفىِ برخى از منابع در پایان هر فصل، با هدف كتابشناسى و پاسخ يابىِ قسمت «پژوهش».
- تدوين درسنامه علوم قرآن براى تدريس 32 ساعت يا دو واحد درسى.
- ارائه نمودار گویای محورهای مباحث فصول در پایان هر بخش.
درسنامه علوم قرآن پس از 27 نوبت چاپ، در ویرایش جدید به عنوان متن درسی حوزه های علمیه برادران و خواهران کشور توسط بوستان کتاب و مرکز تدوین متون درسی حوزه علمیه در سال 1397 انتشاریافته است.
[1]. نام پیشین آن، «درسنامه علوم قرآنی سطح1» بوده است.
[2] . تدوين مركز مطالعات و تحقيقات اسلامىِ دفتر تبليغات اسلامى، به كوشش محمدهادى يعقوب نژاد.